Dzień Bezpiecznego Internetu (DBI) to cykliczne wydarzenie w kalendarzu szeroko zakrojonych świąt i eventów dedykowanych głównie dzieciom i młodzieży – ale nie tylko. Przypadające zawsze na pierwszą połowę lutego obchody po raz pierwszy zapisały się na kartach historii w roku 2004, zainicjowane i ustanowione przez Komisję Europejską. W tym roku, dokładnie 20 lat później, Dzień Bezpiecznego Internetu obchodzimy we wtorek, 6 lutego 2024.
Co to jest Dzień Bezpiecznego Internetu?
Dzień Bezpiecznego Internetu to, tak jak wspomnieliśmy, wydarzenie, którego pomysłodawcą i patronem jest Komisja Europejska a samo święto ma być wynikiem programu „Safer Internet”. Początkowo w obchodzenie DBI włączały się jedynie państwa europejskie – dziś jednak event cieszy się znacznie szerszym zainteresowaniem a wśród uczestników projektu znajdują się kraje z całego świata.
Dzień Bezpiecznego Internetu – chociaż sama nazwa wskazywałaby inaczej – nie kończy się wcale na jednej dobie. Można powiedzieć, że jest uroczystym otwarciem, wstępem do całego szeregu działań i inicjatyw, które zaplanowane są aż do końca marca. Za realizację projektu, przygotowanie i koordynację odpowiadają specjalne Centra Programu Safer Internet (CPSI) – każdy uczestniczący kraj ma taką jednostkę organizacyjną, która planuje i wciela w życie autorski, obszerny katalog kampanii informacyjnych, zajęć edukacyjnych, konkursów, wykładów czy webinarów a także zapewnia materiały edukacyjne dostępne zarówno dla organizatorów na szczeblu lokalnym, jak i dla pojedynczych, zainteresowanych tematem osób.
W Polsce taką jednostkę tworzą realizatorzy programu unijnego o nazwie “Digital Europe” – państwowy instytut badawczy NASK i Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę. Program objęty jest honorowym patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej i Rzecznika Praw Dziecka.
Do współtworzenia inicjatyw i aktywności organizatorzy zapraszają szkoły, firmy, osoby prywatne oraz organizacje pozarządowe – chętni muszą zarejestrować swój projekt na stronie dbi.pl, następnie odebrać mogą wygenerowane elektronicznie zaświadczenie o udziale w imprezie. Realizatorzy oferują materiały oraz gotowe konspekty lekcji, które mogą ułatwić przeprowadzenie wybranego przez siebie działania.
Zanim jednak wszelkie planowane inicjatywy z teorii zamienią się w praktykę, święto Dnia Bezpiecznego Internetu zwieńczone zostanie uroczystą Galą.
Jak obchodzony jest Dzień Bezpiecznego Internetu 2024?
Dzień Bezpiecznego Internetu – w rozumieniu rozległego kalendarium wydarzeń realizowanych pod jego egidą – otwiera uroczysta Gala, która rokrocznie dedykowana jest sektorowi oświaty i wszelkim specjalistom pracującym z dziećmi i młodzieżą. Na konferencję zaproszone są również media.
W ramach imprezy można będzie wysłuchać wystąpień reprezentantów NASK i Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, a także delegatów poznańskiego Uniwersytetu im. A. Mickiewicza i Centrum Edukacji Obywatelskiej. Nie zabraknie również głosów zwycięzcy tytułu Nauczyciela Roku 2023 oraz członkini młodzieżowego panelu doradczego Cyfrowa Przyszłość Ucznia, która na co dzień jest też uczennicą sosnowieckiego Liceum Ogólnokształcącego.
Inicjatywy ogólnopolskie
Na dalszym etapie trwania tegorocznej edycji projektu czeka ponad 2290 inicjatyw organizowanych między innymi przez polskie Centrum Programu Safer Internet – wśród nich webinary i lekcje online skierowane zarówno do nauczycieli oraz uczniów w różnym wieku jak i do ich rodziców.
Przygotowane materiały i spotkania poświęcone zostały różnym ważnym zagadnieniom obecnym w debacie oświatowej, takim jak choćby “dezinformacja”, “hejt”, “media społecznościowe” czy “sztuczna inteligencja”. Udział można wziąć w jednej lub w wielu dostępnych aktywnościach a jako zachętę warto podkreślić fakt, że ani webinary ani lekcje nie są nagrywane – uczestnictwo jest więc unikalnym gwarantem poszerzenia wiedzy w zakresie cyberbezpieczeństwa, zarówno swojej jak i swoich dzieci, uczniów czy podopiecznych.
Inicjatywy na szczeblu lokalnym
Dodatkowo, polskie uczennice i uczniowie będą mieli możliwość wzięcia udziału w wielu inicjatywach organizowanych na szczeblu lokalnym. Do współtworzenia kalendarium aktywności zachęcane są przede wszystkim szkoły ale także, jak wspomnieliśmy wcześniej, wszelkie organizacje pozarządowe, firmy i osoby prywatne.
Polskie CPSI wspiera zaangażowanych udostępniając propozycje materiałów promocyjnych oraz edukacyjnych, takich jak webinaria lub gotowe koncepty lekcji pomagające w przygotowaniu zajęć zdalnych, banery, grafiki i konspekty informacyjne dotyczące bezpieczeństwa młodych internautów.
Jako dodatkową zachętę organizatorzy przeprowadzą konkurs na najciekawszą inicjatywę DBI, którego zwycięzcy otrzymają nagrody ufundowane przez partnerów programu. W poprzednich latach na liście nagród znalazły się między innymi ekran interaktywny, laptopy, rzutniki czy telewizor.
Wśród inicjatyw i działań lokalnych przeprowadzonych w roku 2023 odnotowano całą gamę pomysłów – dzieci i młodzież miały szansę uczestniczyć w spotkaniach edukacyjnych, kampaniach informacyjnych, warsztatach, pogadankach, apelach i konkursach. W ramach świętowania Dnia Bezpiecznego Internetu powstało też mnóstwo plakatów, filmów, piosenek, wierszyków i spektakli. I chociaż DBI to przede wszystkim program na rzecz bezpieczeństwa w sieci dzieci i młodzieży, pojawiły się też warsztaty dla seniorów oraz kampanie informacyjno-edukacyjne dla rodziców, traktujące o bezpiecznym ale także świadomym korzystaniu z Internetu.
Po więcej szczegółów dotyczących aktywności przygotowanych na rok 2024 odsyłamy tutaj: https://www.saferinternet.pl/dbi/mapa-inicjatyw-dbi.html.
Jaka idea przyświeca DBI?
Idea ustanowienia Dnia Bezpiecznego Internetu sprowadzała się w skrócie do cyberbezpieczeństwa dzieci i młodzieży, także dorosłych – ale szybko wykroczyła poza to tylko pojęcie i wciąż poszerza swój krąg znaczeniowy. Chodzi przede wszystkim o promowanie bezpiecznego i świadomego korzystania z zasobów sieci tak, aby było doświadczeniem pozytywnym, niosącym ze sobą korzyści.
Każdego roku projekt dotyka miliony osób na całym świecie – otwiera ludzi na dialog i wspólne działanie, stwarza przestrzeń dla pomysłów i decyzji, rozmów i edukacji na temat środowiska cyfrowego. Osoby ze wszystkich szczebli zawodowych, wiekowych i środowiskowych zaproszone zostają do jednego stołu w imię wspólnej sprawy – lepszej cyfrowej przyszłości.
Nie ma wątpliwości, że Internet jest potężnym narzędziem. Dzięki niemu mamy dostęp do wiedzy, do informacji, do innych ludzi. Możemy się uczyć i komunikować, rozwijać i prowadzić biznes, zrobić zakupy, załatwić sprawy urzędowe, dotrzeć do zasobów kultury fizycznie dla nas niedostępnych. Naturalnie jednak tam gdzie są możliwości – jest i ryzyko.
W dzisiejszym świecie wszyscy jesteśmy w mniejszym bądź większym stopniu online – młodsze pokolenia i te, które pojawią się w przyszłości nie będą znały rzeczywistości całkowicie awirtualnej i od swoich najwcześniejszych lat będą odczuwać wpływy stale obecnej w życiu społecznym cyfrowej przestrzeni.
Przestrzeń ta będzie je w pewnym sensie kształtować. Wraz z rozwojem technologii komputer przestał być urządzeniem służącym jedynie rozrywce i sporadycznemu “wygooglowaniu” prostych haseł. Jak uświadamia nam kilka ostatnich lat, dobitnie pokazuje to przykład pandemii związanej z COVID-19 – coraz więcej aspektów naszej codzienności wymaga internetowej asysty.
Tak więc nadrzędnym celem DBI staje się ochrona i zabezpieczenie pozycji dzieci i młodzieży w Internecie. Aby osiągnąć te zamierzenia, ważne jest ciągłe podkreślanie tego, jaką moc ma współdziałanie i to na poziomie każdej komórki społecznej – czy to w skali globalnej, konkretnego państwa, społeczności lokalnej czy wreszcie otoczenia domowego.
Wszyscy jesteśmy narażeni na potencjalne szkody, które może wyrządzić nam nieodpowiednie korzystanie z Internetu, dlatego w interesie nas wszystkich jest zadbać o to, by żyło się lepiej (i bezpieczniej), także online.
Rozmawianie, ostrzeganie o niebezpieczeństwach, propagowanie zasad cyberhigieny – te praktyki wydają się być domyślnie wpisane w ideę Dnia Bezpiecznego Internetu. Dzięki aktywnościom organizowanym w ramach tej inicjatywy dzieci i młodzież, rodzice, kadra nauczycielska i opiekuńcza i tak naprawdę każdy z nas ma bezpłatny dostęp do realnych narzędzi, do wiedzy, do ekspertyzy specjalistów i materiałów edukacyjnych pomagających tworzyć zdrowe i świadome cyberśrodowisko.
Wreszcie, inicjatywa DBI ukorzenia w społeczeństwie myśl, że każdy z osobna jest odpowiedzialny za to jak wykorzystywane są zasoby internetowe i buduje poczucie solidarności w dążeniu do tego, aby używane były mądrze. Idea Dnia Bezpiecznego Internetu zakłada społeczny trud o to, by standardem były pozytywne, bezpieczne doświadczenia obcowania z cyberprzestrzenią a realną – wizja dobrej cyberprzyszłości dla dzieci i młodzieży.
Jak mogę uczestniczyć w Dniu Bezpiecznego Internetu?
Ze względu na pandemię koronawirusa i pewne ograniczenia z nią związane, w poprzednich latach Gala DBI prowadzona była w systemie hybrydowym i tak też będzie wyglądała w tym roku. Udział w imprezie jest całkowicie bezpłatny, niezależnie od formy naszego uczestnictwa. O rezerwacji miejsc w Teatrze Palladium w Warszawie, gdzie rozpoczną się obchody Dnia Bezpiecznego Internetu, decyduje pierwszeństwo zgłoszenia. Dołączyć można również zdalnie poprzez link dostępny na facebookowym profilu DBI lub oglądając transmisję na żywo, która udostępniona zostanie w dniu wydarzenia bezpośrednio na stronie dbi.pl.
Cała seria webinariów i lekcji zdalnych przygotowanych przez polskie Centrum Programu Safer Internet wymaga wcześniejszej rejestracji na stronie organizatora. Po wypełnieniu odpowiedniego formularza uczestnik lub reprezentant uczestników (przykład: nauczyciel zgłasza całą swoją klasę, przeznaczając godzinę lekcyjną na udział grupy) otrzymuje e-mail z linkiem do wydarzenia oraz dane i instrukcję do dołączenia online. Nie ma ograniczeń dotyczących ilości osób/grup w zajęciach, nie ma także żadnych restrykcji co do liczby lekcji i webinarów, do których chcemy dołączyć.
W temacie inicjatyw lokalnych, warto rozważyć zarówno uczestnictwo jak i organizację eventów wpisujących się w tematykę Dnia Bezpiecznego Internetu i związanych z nim aktywności. Jeśli jesteśmy placówką oświatową, firmą lub podmiotem prawnym pracującym z dziećmi i/lub młodzieżą, możemy zarejestrować swój event na stronie DBI. Należy pamiętać, że trzeba go przeprowadzić w terminie od początku lutego do końca marca 2024.
Organizator oferuje ze swojej strony wsparcie merytoryczne w postaci materiałów edukacyjnych i promocyjnych, zaświadczenie uczestnictwa w projekcie w danym roku kalendarzowym a także obecność w puli konkursowiczów walczących o wspomniany tytuł “najciekawszej inicjatywy” i nagrody.
Z perspektywy uczestnika natomiast – warto zapoznać się z mapą inicjatyw, do której link podrzuciliśmy wyżej w tym artykule. Dzień Bezpiecznego Internetu z roku na rok cieszy się coraz większym zainteresowaniem, rozgłosem, liczbą uczestników i ilość aktywności organizowanych pod szyldem programu. Warto zapytać swojego nauczyciela/dyrektora szkoły o planowane w ramach projektu działania i możliwości przewidziane dla uczniów lub o chęć przyłączenia się placówki do tej ogólnoświatowej akcji.
